ماهیت تقاص و آثار حقوقی آن

Authors

علی اکبر ایزدی فرد

محمد محسنی دهکلانی

فاطمه بابانیاء

abstract

تقاص به منظور ایجاب بدهکاران در برابر طلبکاران و با انگیزۀ پشتیبانی از بستانکارانی ایجاد شده است که برای احقاق حقوق خود، مدرکی مقبولِ مراجع قانونی در دست ندارند. اِعمال تقاص گاه با اخذ عین مال مغصوبه و گاه با دریافت بدل حیلوله اجرایی می شود. فقها در نحوۀ سلطنت مقاص در جایی که وی به اخذ بدل اقدام می کند اختلاف دارند. برخی اِعمال تقاص نسبت به بدل را موجب اباحۀ تصرف دانسته اند و برخی دیگر آن را محصّل ملکیت دائم می دانند و حتی بعضی از آنان قول به تفصیل را انتخاب کرده اند. پذیرش هر یک از این نظرها، آثار و نتایج متفاوتی را به دنبال دارد، به ویژه آنجا که مقاص پس از اِعمال حق تقاص و اخذ بدل، ممکن از تحصیل مبدَل می شود. نویسندگان اجمالاً معتقدند که اخذ بدل حیلوله اثر واحدی ندارد و در فرض های مختلف، پیامدهای متفاوتی خواهد داشت. این مقاله با هدف تبیین قول مختار و نقد اقوال رقیب سامان یافته است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی فقهی حقوقی ماهیت تقاص

چکیده داد و ستد و تجارت جزء لاینفکّ زندگی بشری محسوب می شود؛ از این رو همواره میان افراد، دین و تعهد برقرار خواهد بود. به منظور ایجاد التزام و پایبندی بیشتر بدهکاران در قبال تعهدات خود و پشتیبانی از طلبکارانی که توانائی ارائه ی مدارک لازم را برای اثبات حقانیت خویش ندارند، حق تقاص در اسلام مشروع دانسته شده است. مشروعیت تقاص در فقه اسلامی بر مبنای کتاب، سنت، اجماع، عقل، بناء عقلاء و قواعد مرتبط ب...

ماهیت حقوقی ورقه‌ی امتحان و آثار مترتب بر آن

همه‌ی آن‌چه در این نوشته می‌آید این است که: "ماهیت ورقه‌ی امتحان چیست و چه آثاری بر آن مترتب خواهد بود"؟: رابطه‌ی دانشجو با آن‌چه به‌عنوان تلاش فکری خود به ارزیابی می‌نهد چه رابطه‌ای است.؟ آیا حق دارد در مقام تردید نسبت به امتیاز یا به اصطلاح نمره‌ای که در ورقه داده‌اند درخواست "دیدن ورقه" خود را داشته باشد؟ آیا استاد می‌تواند او را از این حق محروم کند؟ آیا می‌توان به دانشجو وعید داد که اگر اعت...

full text

ماهیت تقاص و اثر آن در استرداد عین

اگر غاصب یا مدیون ممتنع از ادای دین، بعد از تقاص مالک، حاضر به ردّ عین یا دین به تقاص‌کننده گردد، آیا برای او جایز است اصل مال خویش را بستاند و مال اخذکرده را عودت دهد؟ آیا اصولاً عودت هر یک از حق و مال مقاصّه به دو طرف تقاص‌کننده و تقاص‌شونده بدون معامله جدید صحیح است؟ پاسخ این سؤالات در گرو روشن‌کردن ماهیت تقاص است. اگر تقاص از قبیل اخذ بدل حیلوله باشد، پاسخ مثبت است، اما اگر تقاص نوعی معاوضه با...

full text

ماهیت حقوقی قرارداد فرانشیز و آثار آن

فرانشیز رابطه قراردادی است که در آن گیرنده امتیاز به طور مستقل در قبال پرداخت حق فرانشیز مقطوع و حق فرانشیز مستمر این حق را کسب می کند که در مقام فروش یا عرضه کالا یا خدمات از نظام تجاری خاصی که تحت علامت یا نام تجاری اعطاکننده فرانشیز ثبت شده است؛ با رعایت استانداردها و رویه های صاحب امتیاز، استفاده کند در راستای استفاده بهینه از نظام تجاری، اعطاء کننده امتیاز، طرف دیگر قرارداد را با ارائه دان...

15 صفحه اول

ماهیت حقوقی پول و آثار آن

پول هر چند پدیده نوظهوری نیست امّا در گذر زمان تغییر کرده و مراحل مختلفی را پشت سر گذاشته است تا آنجا که می توان گفت؛ پول کاغذی پدیده ای مستحدثه است و تحقیقات نوینی پیرامون آن ضرورت دارد. در خصوص ماهیّت آن باید گفت که پول مال است. پس می توان پول را از جهت ویژگی حقوقی مورد بررسی قرارداد. ویژگی های حقوقی پول کاغذی به قرار ذیل است: 1- اسکناس مال غیر حقیقی است چراکه فایده آن بر حسب جعل و اعتبار می...

15 صفحه اول

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
فقه و مبانی حقوق اسلامی

Publisher: دانشکده الهیات و معارف اسلامی

ISSN 2008-8744

volume 47

issue 1 2014

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023